Inleiding tot wat-als-analyses

Bij een wat-als-analyse worden de waarden in cellen gewijzigd om te bekijken hoe deze wijzigingen het resultaat van formules op het werkblad beïnvloeden.

Excel bevat drie typen hulpmiddelen voor wat-als-analyses: Scenario's, Doelzoeken en Gegevenstabellen. Bij scenario's en gegevenstabellen wordt op basis van sets met invoerwaarden bekeken wat de mogelijke resultaten zijn. Een gegevenstabel werkt slechts met één of twee variabelen, maar er kunnen veel verschillende waarden worden geaccepteerd voor deze variabelen. Een scenario kan meerdere variabelen hebben, maar er kunnen maximaal 32 waarden worden gebruikt. Doelzoeken werkt anders dan scenario's en gegevenstabellen omdat hierbij wordt uitgegaan van een resultaat en op basis hiervan de mogelijke invoerwaarden worden bepaald die leiden tot dit resultaat.

Naast deze drie hulpmiddelen kunt u invoegtoepassingen installeren waarmee u wat-als-analyses kunt uitvoeren, zoals de invoegtoepassing Oplosser. De invoegtoepassing Oplosser is vergelijkbaar met doelzoeken, maar hierin kunnen meer variabelen worden gebruikt. U kunt ook prognoses maken met behulp van de vulgreep en verschillende opdrachten in Excel.

Voor geavanceerdere modellen kunt u de invoegtoepassing Analysis ToolPak gebruiken.

Een scenario is een set waarden die wordt opgeslagen en die automatisch kan worden vervangen in cellen op een werkblad. U kunt verschillende groepen waarden op een werkblad maken en opslaan en daarna deze nieuwe scenario's gebruiken om verschillende resultaten te bekijken.

U hebt bijvoorbeeld twee budgetscenario's, voor de slechtste en de beste situatie. Met Scenariobeheer kunt u beide scenario's maken op hetzelfde werkblad en vervolgens hiertussen schakelen. Voor elk scenario geeft u de cellen op die worden gewijzigd en de waarden voor dit scenario. Wanneer u tussen de scenario's schakelt, wordt de resultaatcel aangepast aan de verschillende celwaarden die worden gewijzigd.

1. Cellen wijzigen

2. Resultaatcel

1. Cellen wijzigen

2. Resultaatcel

Als meerdere personen specifieke gegevens hebben in afzonderlijke werkmappen die u wilt gebruiken in scenario's, kunt u deze werkmappen verzamelen en de scenario's samenvoegen.

Nadat u alle benodigde scenario's hebt gemaakt of verzameld, kunt u een overzichtsrapport van scenario's maken met de gegevens uit deze scenario's. In een scenariorapport worden alle scenariogegevens in één tabel weergegeven in een nieuw werkblad.

Als u het gewenste resultaat van een formule weet, maar u niet zeker weet welke invoerwaarde de formule nodig heeft om dat resultaat te krijgen, kunt u de functie Doelzoeken gebruiken. Stel, u moet geld lenen. U weet hoeveel geld u wilt lenen, hoelang u erover wilt doen om de lening af te betalen en hoeveel u zich kunt veroorloven om per maand te betalen. In dat geval kunt u Doelzoeken gebruiken om te bepalen welk rentepercentage u nodig hebt om te voldoen aan uw leendoel.

Cellen B1, B2 en B3 zijn de waarden voor het leenbedrag, de looptijd en het rentepercentage.

Cel B4 geeft het resultaat weer van de formule =PMT(B3/12;B2;B1).

Als u een formule hebt die gebruikmaakt van een of twee variabelen, of meerdere formules die allemaal één algemene variabele gebruiken, kunt u een gegevenstabel gebruiken om alle resultaten op één plaats te bekijken. Met gegevenstabellen kunt u in één oogopslag een reeks mogelijkheden bekijken. Omdat u zich op slechts één of twee variabelen richt, zijn resultaten eenvoudig te lezen en te delen in tabelvorm. Als automatische herberekening is ingeschakeld voor de werkmap, worden de gegevens in gegevenstabellen onmiddellijk opnieuw berekend; als gevolg hiervan hebt u altijd nieuwe gegevens.

Cel B3 bevat de invoerwaarde. 
Cellen C3, C4 en C5 zijn waarden die worden vervangen door Excel op basis van de waarde die is ingevoerd in B3.

Een gegevenstabel kan maximaal twee variabelen bevatten. Als u meer dan twee variabelen wilt analyseren, kunt u scenario's gebruiken. Hoewel een gegevenstabel is beperkt tot slechts één of twee variabelen, kunt u zo veel verschillende variabelewaarden gebruiken als u wilt. Een scenario kan maximaal 32 verschillende waarden bevatten, maar u kunt zo veel scenario's maken als u wilt.

Als u prognoses wilt voorbereiden, kunt u in Excel automatisch toekomstige waarden genereren die zijn gebaseerd op bestaande gegevens of geëxtrapoleerde waarden genereren op basis van berekeningen met een lineaire trend of groeitrend.

U kunt een reeks waarden invullen die een eenvoudige lineaire trend of een exponentiële groeitrend volgt door gebruik te maken van de vulgreep of de opdracht Reeks. Voor het schatten van complexe en niet-lineaire gegevens gebruikt u werkbladfuncties of het hulpmiddel regressieanalyse in de invoegtoepassing Analysis ToolPak.

Hoewel Doelzoeken slechts geschikt is voor één variabele, kunt u met de invoegtoepassing Oplosser terugplannen voor meer variabelen. Met Oplosser kunt u een optimale waarde vinden voor een formule in één cel, de doelcel, op een werkblad.

Oplosser werkt met een groep cellen die zijn gerelateerd aan de formule in de doelcel. Oplosser past de waarden aan in de veranderende cellen die u opgeeft, de zogenaamde aanpasbare cellen, om het resultaat te produceren dat u opgeeft op basis van de doelcelformule. U kunt beperkingen toepassen om de waarden te beperken die Oplosser in het model kan gebruiken, en de beperkingen kunnen verwijzen naar andere cellen die van invloed zijn op de doelcelformule.